مدیران مهندس یک معضل یا یک مزیت برای کسب و کارها

بسیاری از سازمان ها ترجیح می دهند برای سمت مدیریت و ریاست از مهندسان استفاده کنند. اما چگونه یک مهندس می تواند مدیر خوبی باشد؟ یکی از مهمترین ویژگی های مهندسان مهارت بالا در ریاضیات، هوش بالا برای حل مساله و داشتن خلاقیت می باشد. همچنین یکی از ویژگی های بارز یک مهندس بهینه سازی و تمرکز بر وظیفه گرایی می باشد که این ویژگی ها برای یک مدیر لازم ولی ناکافی است. نقش های یک مدیر در فضای مدیریت امروز بر مبنای نظریه نقش های مدیریتی مینتزبرگ شامل:
1-نقشهای ارتباطی که شامل اقدامات تشریفاتی،رهبری و رابط(با افراد داخل و خارج از سازمان)
2-نقش های اطلاعاتی که شامل گیرندگی و نشردهندگی اطلاعات
3-نقش های تصمیم گیری که شامل کارافرین،تخصیص دهنده منابع،مدیریت اشوب و مذاکره و سخنوری می باشد.
اما این نقش ها کافی نیست.الگوهای رفتاری همچون شبکه سازی و ارتباطات رسمی و غیر رسمی و هوش هیجانی بالا می باشد که می تواند یک مهندس را به یک مدیر واقعی بدل کند.
یکی از مباحث مهم شکل گیری راهبردها می باشد که حوزه بیرون سازمان،حوزه درون سازمان،حوزه ذهن و حوزه علم مدیریت از ان متاثراند. یعنی برای انتخاب راهبرد باید به این چهار حوزه توجه کرد.
این مهارت ها و دانش ها جنبه اکتسابی دارند و مهندسین می توانند با این مفاهیم کمک کننده و کاربردی آشنا گردند.
مگر نه اینکه مهندسان هستند که دنیا را می سازند و مگرنه اینکه مدیرعامل های اپل، گوگل، امازون و مایکروسافت مهندس بوده اند.مگرنه اینکه مهندسان مسئولیت پذیرند و شرافت کاری دارند. و مگر نه اینکه سومدیریت برخی مدیران مهندس و نگاه ماشینی برخی مدیران مهندس به انسان و عدم اشناییشان با علوم انسانی ازار دهنده است، پس کسب مهارتهای مدیریتی بسیار کمک کننده و راهگشاست.

برنامه های وفاداری رویکردی نوین در موفقیت کسب و کار های امروزی

برنامه های وفاداری رویکردی نوین در موفقیت کسب و کارهای امروزی در ایران

برنامه وفاداری مشتریان، یک روشی نوین در بازاریابی که منجر به ترفیع شخصیت حقیقی و اعتباری مشتریان می شود و در نهایت منجر به تکرار خرید مشتری منجر خواهد شد. برنامه‌ وفاداری مشتریان سالهاست که به یکی از روش‌های ثابت و پرکاربرد جهت افزایش دفعات مراجعه خریدار به محل خرید تبدیل شده و از همین رو بسیاری از مراکز فروش کالا به استفاده از آن روی آورده‌اند. 

برنامه وفاداری به یک  سیاست رفتاری با مشتریان در راستای وفادار سازی آنها به هر مجموعه ای گفته می شود. اصولا در تمام دنیا، شرکت ها و برندهایی معتبر از این برنامه/روش برای مشتریان خود استفاده می کنند. اساس برنامه وفاداری بر مبنای اعطاء خدمات/اعتبار  ویا امتیاز به مشتریان در ازاء خرید آنها شکل گرفته است. در برنامه وفاداری سعی می شود هدایا، جوایز و اعتباراتی به مشتری داده شود که هر چه بیشتر خرید کند منافع بیشتری داشته باشد. تقریباً اولین استفاده کنندگان از این روش برای وفاداری مشتریان، خطوط هواپیمایی بوده اند، آنها به ازای پرواز و مسافت پروازی بیشتر به مشتریانشان امتیاز بیشتری می دهند و امتیاز بیشتر مساوی با خدمات و هدایای بیشتری است.

وفاداری یک واژه ای مثبت است و و مبتنی بر یک ارتباط دوطرفه و صمیمانه و برمنای اعتماد می باشد.. در بیشتر موارد وفاداری به مردم، شرکتها ، ومحصولات نسبت داده می‌شود ولی وقتی که وفاداری در رابطه با مشتری مطرح می‌شود، تعریف سنتی ، دیگر معتبر نیست. تئوری وفاداری مشتری، در ادبیات فروش و بازاریابی واژه ای نسبتاً جدید است. در ۱۰سال گذشته به طور قابل ملاحظه ای توجه به وفاداری مشتری، افزایش یافته است و امروزه وفاداری مشتری به عنوان دستورالعملی برای افزایش در آمد مطرح است. اما این شاید قدم اول در تکامل مشتری مداری محسوب می‌شود. 

نحوه اجرای برنامه وفاداری 

روش کار بر اساس دادن امتیاز بر اساس میزان استفاده از خدمات میباشد. بطور مثال در خطوط هواپیمایی بر اساس مسافت پروازی (که البته مرتبط با پول پرداختی هم هست!) به مسافران امتیاز می‌دهند. مسافران با جمع آوری این امتیازات می‌توانند بعداً از خدمات رایگان و یا هدایای رایگان بهره مند شوند. بعداً علاوه بر خدمات و هدایای رایگان، مزایای متمایز با سایرین هم به این روش اضافه شد.

اصولا باید  اصولاً باید اجرای برنامه وفاداری در هر صنف متفاوت تعریف شود و نمی توان برای تمام مجموعه‌ها یکسان عمل کرد ولی باید توجه داشت که اصول اولیه آن مشابه ‌است و فقط در ظاهر و خدمات متمایز خواهد بود. اصولاً در این برنامه، مشتری به هر فرد/گروهی گفته می‌شود که از خدمات ما استفاده می‌کند. در خطوط هواپیمایی به مسافران، در آموزشگاهها به دانش آموزان، در مراکز پزشکی به بیماران، در مراکز عام المنفعه به خیرین و... مشتری اطلاق می‌شود. بنابراین با این دید می‌توان گفت که همه اصناف دارای مشتری هستند که می‌توانند برای وفادار سازی آنها به مجموعه خودشان از همین روش استفاده کنند. در هر صنفی به مشتریان بر اساس معیاری که خود تعیین می‌کنند امتیاز می‌دهند. بطور مثال در مراکز تجاری می توان بر اساس مبلغ خرید امتیاز داد، ولی باید توجه داشت مثلاً در دندانپزشکی نباید معیار را پرداخت پول قرار داد بلکه می‌توان رسیدگی دوره‌ای به دندانها و یا انجام خدمات جرم گیری و... را معیار امتیاز دادن قرارداد. مثلاً در خطوط هواپیمایی بجای دادن امتیاز بر اساس پرداخت پول، به مسافت پروازی امتیاز می‌دهند. این مطلب بسیار حائز اهمیت است زیرا مشتریان به این نکته توجه می‌کنند و در نزد مشتریان بسیار مهم خواهد بود. اساساً پس از دریافت امتیاز باید توسط جداولی امتیازات را به مبالغ معادل پولی و یا کالایی تبدیل نمود. این جدول که از قبل طراحی شده و بسیار حیاتی و مهم است به جدول وفاداری (Loyalty table) معروف بوده که باید از ابتدا برای مشتریان مشخص باشد تا برای آنها انگیزه ایجاد کند. جدول لویالتی باید به حالت پویا طراحی شده باشد و بهتر است که بسته به فصل فروش/ ارائه خدمات (Low season, High season) تغییر کند. این کار همیشه در موفقیت برنامه وفاداری موثر است. ضمنا باید همراه اجرای برنامه وفاداری ، راهنمای مناسبی نیز در اختیار مشتریان قرار داده شود تا بتواند موفقیت برنامه را تضمین نماید. این دفترچه‌های راهنما هر چه ساده تر و کوتاهتر طراحی شوند موفق آمیزتر خواهند بود. برنامه وفاداری معمولاً توسط نرم افزارها و سخت افزارهایی مدیریت می‌شود که توانایی ثبت اطلاعات مشتری و همچنین ثبت رفتار خرید مشتریان را دارند.

از آنجائیکه مشتری باید از آن پس، شناسایی نیز شود، معمولاً از ابزارهای شناسائی مانند کارت برای اجرای برنامه وفاداری استفاده می‌شود. این کارتها که به کارتهای بنس (Bonus) نیز معروفند در ابتدا به صورت مقوایی بودند و حاوی جداولی بودند که فروشنده کالا/خدمات می‌توانست بر روی آنها علامت گذاری نماید و پس از پر شدن این جدول، مشتری از خدمات ویژه و یا کالای مشخصی بهره مند می شد. بعداً در خطوط هواپیمایی از کارتهای مغناطیسی و هوشمند(مشابه سیستم‌های اعتباری/بانکی) برای شناسایی مشتری و ثبت رفتار خرید مشتریان استفاده کردند که هنوز هم از این روش به عنوان یکی از ابزارهای موفق استفاده می‌شود. اخیراً نیز از شماره موبایل مشتری به عنوان ابزار شناسایی مشتری استفاده می‌شود که برای جلوگیری از برخی مشکلات آن نیاز به تمهیدات ویژه ای خواهد بود تا مجریان بتوانند همزمان با استفاده از کارتهای مغناطیسی/هوشمند از شماره موبایل مشتری نیز به عنوان بهترین ابزار، استفاده کنند.

برنامه وفاداری یکی از اجزای لاینفک مدیریت ارتباط مشتری (Customer Relationship Management) جدید محسوب می‌شود. اصولاً از برنامه وفاداری می‌توان برای جمع آوری صحیح اطلاعات مشتریان و رفتار خرید آنها در مدیریت ارتباط مشتری بهره برد. ضعفی که اکثر سیستمهای مدیریت ارتباط مشتریان دارند تفکیک آن از سیستم‌هایی نظیر فروش است. البته باید توجه داشت "برنامه وفاداری" هرگز به عنوان تمام بخش "مدیریت ارتباط مشتری" طرح نمی شود بلکه جزئی از آن محسوب خواهد شد یعنی در مبادی ورودی سیستم.

معمولاً به کارتهایی که به مشتریان داده می‌شود بهتر است کارت وفاداری اطلاق نشود چون که از دید مشتریان ممکن است چنین نامی زیاد خوشایند نباشد. بنابراین از نامهای جایگزین نظیر "کارت عضویت"، "کارت امتیاز"، "کارت اعتباری"، "کارت باشگاه مشتریان" و... استفاده می‌شود. معمولاً پایه ایجاد باشگاه مشتریان بر مبنای رفتار برنامه وفاداری خواهد بود، چون ایجاد باشگاه مشتریان اساساً برای ایجاد تمایز نزد مشتریان وفادار میباشد.

برنامه های وفاداری در ایران

در ایران هم اخیرا تعدادی از شرکتهای معتبر برای مشتریان خود از همین روش استفاده می‌کنند که اساس همه آنها اهدای کارت به مشتریان و ثبت امتیاز و استفاده مجدد آنها از امتیازات ثبت شده در خریدهای بعدی است. معمولاً در اجرای برنامه وفاداری به تمامی مشتریان فقط به دلیل خرید از آن برند تجاری، کارت فوق اهدا نمی‌شود. چون همانگونه که ثابت شده‌است بهتر است کسانی را درگیر چنین برنامه‌ای نمائیم که با چگونگی عملکرد آن آشنا باشند چراکه مشتریانی که با عملکرد چنین سیستمهایی آشنا نیستند کمتر به آن پاسخ مناسب می‌دهند. برای همین، مجموعه ها سقف خرید و یا درخواست مشتری برای عضویت در چنین سیستمی را ملاک قرار می‌دهند تا بتوانند افراد موثرتری را درگیر چنین برنامه‌ای نمایند و سود بهتری کسب نمایند. نامی که در خیلی از موارد به این گردآوری گفته می شود، باشگاه مشتریان است. عبارتی که برای مشتری هم جذاب است.

در ایران برای بومی سازی چنین عملکردی در برخی موارد از چنین سیستمهایی در کنار تخفیف نیز استفاده می‌نمایند ولی نباید فراموش کنیم که اصل اجرای چنین عملکردی در جهت حذف تخفیف و دادن امتیاز/اعتبار استوار است و باید گام به گام به سوی آن پیش رفت. کاری که ممکن است در ایران دشوار به نظر برسد ولی به نظر میرسد که  این کار با فرهنگ سازی به مرور میسر خواهد شد. در برخی موارد استفاده از ترفندهای دیگری برای وفادار سازی مشتریان استفاده میشود که اساس آن نیز مشابه عملکرد بالا خواهد بود. مثلاً به جای کارتهای امتیازی از کارتهای اعتباری استفاده میشود و بدین صورت استفاده میشود که استفاده کنندگان میتوانند وجوه خود را قبلا پرداخت نمایند و پس از آن مثلاً با 10 درصد اضافه شارژ استفاده نمایند. به طور مثال 100هزار تومان پرداخت میکنند و میتوانند 110 هزار تومان خرید کنند. در این حالت نیز مشتری از توان خرید بیشتری برخوردار خواهد بود ولی پول کالا و یا خدمات خود را از قبل پرداخت کرده است. به این روش کارتهای پیش پرداخت با ارزش افزوده نیز گفته میشود که میتواند به نفع فروش باشد. این عملکرد دقیقاً مشابه کارتهای هدیه رایجی است که در فروشگاهها داده میشود.

اعتباری که منشاء آن وجوه پیش پرداخت است. البته در بسیاری موارد نیز اجازه میدهند دارندگان چنین کارتهایی ابتدا خرید نمایند و سپس در پایان ماه وجوه آن را تامین نمایند. در اینجاست که کارت اعتباری نیز میتواند به فروش بیشتر بیانجامد و مشتریان دارای چنین شرایطی را بیش از پیش به هر مجموعه ای وفادار سازد.

لویالتی کلید طلایی موفقیت در کسب و کاردر عصر مدرن است.کلیدی که با ایجاد احساس ارزشمندی ، مشتری را بر انگیخته می کند تا  به عنوان مشتری ثابت  به شما وفادار باشد وشما را انتخاب کند، و عملا در یک بحران اقتصادی، کسب و کار شما به یک برند تبدیل  شود و در عین حال مشتریان از داشتن یک تجربه نو و لذت بخش مشعوف شوند.

اهداف مهم اجرای برنامه های وفاداری

برنامه های وفاداری با دو هدف اصلی در کسب و کار ها شروع می شوند:

· هدف اول: کسب اطلاعات مربوط به عادات خرج کردن مشتریان و علایق آنها و مراقبت از آنها.

· هدف دوم: ترویج لویالتی در بین مشتریان برای اطمینان از وفادار بودن و حمایت از کسب وکار شما.

برنامه های وفاداری ممکن است مزایایی در چند روش مختلف ارائه دهند. بسیاری از برنامه های وفاداری یکسری تخفیف ویژه ( مانند 10درصد ) برای یک دوره زمانی ( شاید یکسال شاید هم برای کل دوره کسب و کار) ارائه میدهند. بعضی دیگر ، فقط یکبار تخفیف آنهم بر اساس شرایط خاص ارائه میدهند برای مثال ، یک تخفیف 20 درصدی در یکبار خرید حداقل 200 دلاری. هنوز هم برخی شرکتها امتیازاتی یا پوئن هایی را ارائه میدهند که بواسطه این امتیازات میتوان کالاهایی را بدست آورد که ممکن است به کسب و کار مرتبط یا بی ارتباط باشد.

برخی از برنامه های وفاداری برای اولین بار توسط شرکتهای حمل و نقل هوایی و بصورت “Flyer Miles Frequent ّ” در دهه 70 میلادی ارائه گردید. در این برنامه ها ، مشتری پوینت یا امتیازاتی را به هنگام خرید بلیط بدست میاورد و بعدا میتوانست آنها را بعنوان پول نقد در ازای خرید بلیط یا حتی خرید دیگر محصولات پرداخت نماید. در دهه گذشته بسیاری از شرکتهای دیگر غیر هواپیمایی برنامه های وفاداری خود را با این شرکتهای هواپیمایی تلفیق نمودند و مشتری میتوانست پوینتهای برنده شده از طریق خرید بلیط را مثلا در خرید کارت تلفن و حتی خرید بنزین مصرف کند.

ای

این برنامه ها کلید بازگشت مشتری، با ویژگی غنی از بستر های نرم افزاری بازاریابی هستند و با جریان مداومی از تشویق ها ، امکان دیدار مجدد وصرف پول بیشتر توسط مشتریان برای صاحبان کسب و کار را فراهم میسازند. در حقیقت تحلیل داده هایی که رفتار مشتریان در قبال خدمات و محصولات کسب و کار را نشان میدهد باعث میشود صاحبان کسب وکار با ارائه مزایایی که هزینه های کمی دارد ولی باعث افزایش قدر و منزلت مشتری میگردد، یک ارتباط فعال دو سویه با مشتریان برقرار کنند.

در ایران برای اولین بار در سال 1383 سیستم وفاداری با کارتهای الکترونیکی  پایه گذاری و به صورت رسمی در فروشگاههای مختلف عرضه شد. اساس آن هم بر پایه دادن امتیاز و استفاده مجدد در خریدهای بعدی بود. البته پس از مدتی برخی از فروشگاههای تحت پوشش از ادامه کار باز ماندند، زیرا شاید در ایران هنوز برای چنین عملکردی زود بود. حتی شاید بتوان گفت که مدیران مجموعه ها هم با چنین سیستمهایی در ایران ناآشنا بودند. بعداز آشنایی بیشتر مردم با خدمات کارتهای الکترونیکی و همزمان با اجباری شدن کارتهای بانکی برای تمامی افراد سرپرست خانوار برای واریز یارانه ها، مردم بیشتر با خدمات مبتنی بر کارت آشنا شدند. حتی بعداً بانکها و سایر شرکتهای خدمات پرداخت وابسته به بانکها سعی نمودند در این راستا گام بردارند ولی به جرات میتوان گفت که پذیرش چنین سیستمهایی از سوی اکثریت مردم در سالهای 1388 به بعد اتفاق افتاد. بانکهایی نظیر صادرات، بانک ملت از اولین هایی بودند که سعی کردند با ایجاد باشگاه سپهر ایرانیان و یا باشگاه مشتریان بانک ملت خود را پیشتاز نمایند. باشگاههایی از مشتریان که همان وفاداری مشتری را هدف قرار داده بودند اما در حوزه بانکی.

ولی در بخش خصوصی، از آنجائیکه حوزه کارتهای وفاداری علاوه بر اطلاعات خرید مشتری، نیازمند پایگاه داده و تحلیل داده های مشتریان و فروش نیز هست (در واقع بخشی از سیستم "مدیریت ارتباط مشتری" هر مجموعه ای است) معمولاً بانکها نمی توانند وارد این حوزه شوند و مجموعه هایی که هدف راه اندازی چنین سیستمهایی را دارند باید با سیستمهای غیر بانکی به چنین هدفی دست یابند. نکته ای که شاید برخی با دیدن کارتهای الکترونیکی یاد بانکها بیافتند و این یک اشتباه بیش نیست.

در این روش ضمن ذخیره اطلاعات مشتری، بر اساس فروش خدمات و یا کالا به وی اعتبار/ امتیازی داده می شود که می تواند از آن در خرید بعدی استفاده کند و یا به یکباره با جمع کردن آن اعتبارات/ امتیازات از خدمات و یا خرید رایگان بهره مند شود. این رفتار در کنار شکل گیری باشگاه مشتریان و سنجش و نگاه به رفتار مشتریان و مدیریت آنها، "برنامه وفاداری" گفته می شود. اولین قدم برای ایجاد یک برنامه وفاداری ، جمع آوری بانک اطلاعاتی مشتریان سپس استفاده از رفتار خرید مشتریان و اهدای جوائز و یا اعتبار متناسب با خرید شان از مجموعه شماست.

برای چنین عملکردی نیاز به یک بستر برای ضبط رفتار و ثبت اطلاعات مشتریان است که چنین بستری باید توسط سیستم ایجاد شود.

هر مجموعه ای بنابر نیاز می تواند به صورت مستقل از این بستر برای مقاصد خود استفاده نماید. با پیوند این بستر به منایع اطلاع رسانی نظیر پیام کوتاه و ایمیل، اطلاع رسانی خودکار و تشویقی در راستای نیل به اهداف  برنامه وفاداری ایجاد می شود. با استفاده ازاین امکان هر مجموعه ای می تواند برای ایجاد ارتباطی دو سویه با مشتریان خود از وجود آن بهره برده و بخش مهمی از مدیریت ارتباط مشتریان (CRM) را ایجاد نماید.

 اولین قدم برای ارتباط با مشتری، گرفتن اطلاعات فردی و مشخصات وی است و چه بهانه ای بهتر از استفاده از خدمات اعتباری/ امتیازی با استفاده از برنامه وفاداری! با مدیریت رفتار مشتریان به راحتی می توانید واحد خدمات مشتریان را شکل داده و به افزایش فروش و به طبع آن سود بیشتر برسید. همانطور که می دانیم در مجموعه های تجاری، 80 درصد فروش متعلق به 20 درصد مشتریان است که آنها هم مشتریان دائمی و وفادار هر مجموعه ای هستند. بنابراین با افزایش مشتریان وفادار و خرید آنها بیش از پیش، خواهید توانست حتی در شرایط اقتصادی نامناسب به فروش خود امیدوار بوده و سود خود را تضمین نمائید.

یکی از راههای ایجاد ارتباط فعال ، باشگاه مشتری میباشد. باشگاه مشتری یک باشگاه ارتباطی از افراد یا سازمان ها است که بوسیله یک سازمان ، به منظور ایجاد ارتباطات مستقیم و منظم بین اعضاء ایجاد شده و عمل می کند. باشگاه های مشتری ، مترادف برنامه های ارزش گرای ایجاد وفاداری در مشتری هستند. هدف باشگاه مشتری، فعال کردن مشتریان و افزایش وفاداری آنها بوسیله ایجاد یک رابطه عاطفی و احساسی با آنها است . 

http://cashaf.ir/

کسب و کار ایران چالش ها و تصمیم ها

فضای کسب و کار از جمله شاخص‌های تعیین‌کننده وضعیت اقتصادی هر کشور است که با استناد به آن می‌توان به بررسی و تجزیه و تحلیل شرایط اقتصادی هر کشور پرداخت.

یکی از مهمترین شاخص های تعیین کننده شرایط اقتصادی یک کشور نحوه مدیریت فضای کسب و کار آن کشور می باشد. شرایط کسب و کار مساعد در یک کشور یعنی تسهیل در روند جذب سرمایه گذاری داخلی و سرمایه گذاری خارجی و همچنین مبارزه با رکود و ایجاد شغل و رشد و ترقیGDP (تولید ناخالص ملی) می باشد. طبق آمارهای جهانی که در این مورد منتشر شده است منظرهای مختلفی در این زمینه مطرح گردیده است. بر مبنای این رده بندی در سال 2016 رتبه ایران از رده 137در سال قبل به 129 رسیده است. اما آیا این رتبه نشان دهنده یک اقتصاد پویا و فضای کسب و کار خاص می باشد؟ آیا بسترهای کافی برای ایجاد فضای کسب و کار امن جهت سرمایه گذاری داخلی  و خارجی فراهم گردیده است؟

محیط کسب وکار مجموعه ای از سیاستها، شرایط حقوقی، نهادی و مقرراتی است که بر فعالیت های کسب و کار حاکم اند. ثبات اقتصاد کلان، کیفیت زیرساخت های کشور، کیفیت دستگاه های اجرایی، نظام وضع قوانین و مقررات، هزینه و امکان دسترسی به اطلاعات و آمار، فرهنگ و کار و عوامل دیگری از این دست، از عواملی هستند که عملکرد واحدهای اقتصادی را تحت تأثیر قرار می دهند، در حالی که مدیران واحدهای اقتصادی نمی توانند تأثیر چندانی بر آنها بگذارند.

هدف ‌گذاری اسناد بالا‌دستی

براساس هدف‌ گذاری سند چشم‌انداز، کشور ما باید در سال 1404 به قدرت اول اقتصادی- علمی کشورهای منطقه تبدیل شود. متأسفانه از زمان تصویب سند چشم‌انداز تا به امروز که 6سال از مهلت 20ساله مسئولان اجرایی کشور برای تحقق این هدف مقدس و البته دست‌یافتنی سپری شده است، به‌دلیل توسعه شتابان و چشمگیر سایر کشورهای منطقه وضعیت کشور ما در بسیاری از شاخص‌ها نسبت به زمان تصویب سند چشم‌انداز نه‌ تنها ارتقا پیدا نکرده بلکه پس‌رفت هم داشته‌ است. رشد اقتصادی، نرخ اشتغال، درآمد سرانه، نرخ تورم و... در سال‌های اخیر گویای این واقعیت هستند، لذا حرکت در سال‌های باقیمانده برای جبران عقب‌ماندگی از مسابقه‌ای که با کشورهای منطقه داریم، بسیار سخت‌تر و ضرورتاً باید پرشتاب‌تر باشد. رسیدن به رشد اقتصادی 8 درصد، تورم و بیکاری تک‌رقمی و... شاخص‌هایی برای دستیابی به اهداف ترسیم شده بود.

اهدافی که محقق نشده است

طی سال‌های اخیر نتوانستیم به رشد متوسط 8 درصدی و نرخ بیکاری تک ‌رقمی برسیم و تراز تجاری نیز بهبود نیافت و رشد نقدینگی به جای مهار از 90 هزار میلیارد تومان سال 84 به 260 هزار میلیارد تومان رسیده است. همچنین میزان سرمایه خارجی به ‌رغم مزیت‌های فراوان به ‌ویژه در حوزه نفت و گاز در مقایسه با برخی از کشورهای منطقه از جمله عربستان با جذب 40میلیارد دلار و ترکیه با 27میلیارد دلار در حد پایینی قرار دارد و این در حالی است که فقط در بخش نفت و گاز کشور طی برنامه پنجم توسعه سالانه 50 میلیارد دلار و برای تحقق اهداف برنامه از جمله ایجاد حداقل یک میلیون شغل با درآمد کافی، سالانه 200میلیارد دلار سرمایه‌گذاری لازم است و در شرایط فعلی امکانات داخلی کمتر از نصف آن است. باید برای تامین کسری مورد نیاز علاوه بر اقدامات گسترده‌ای که در حوزه سیاست خارجی و روابط بین‌الملل از یک سو و اصلاحات و تحولات به ‌ویژه اقتصادی از جمله کوچک‌ سازی‌ دولت، اجرای کامل قانون سیاست‌های اصل 44، توانمند‌سازی بخش خصوصی و خصوصی‌سازی‌ واقعی صورت گرفته، اقدامات دیگری مانند آزادسازی بازارهای کالا، خدمات، پول و سرمایه به عمل آید.

اصلاح قوانین مربوط به بازار کار از جمله قانون کار و تامین اجتماعی، مالیات، تصویب قوانین پشتیبان مورد نیاز مخصوصا ساماندهی تعطیلات رسمی، قانون تجارت و به‌ ویژه قانون بهبود فضای مساعد کسب و کار با شفافیت و صراحت تمام که از هرگونه برداشت سلیقه‌ای جلوگیری کند، گام‌های ضروری و مکمل اصلاحات مورد اشاره است. با توجه به ضرورت بهبود فضای کسب و کار و رابطه آن با روند توسعه خواهی، انجام اصلاحات لازم، از اولویت‌های کشور است. اگرچه سهم قوه مقننه در این حرکت مهم صرفاً پالایش قوانین و مقررات یا وضع قوانین جدید نیست بلکه نظارت بر اجرای قوانین و کنترل مسیر و نحوه حرکت و مقایسه مرحله‌ای میزان تحقق اهداف با برنامه مصوب و سند چشم‌انداز نیز فوق‌العاده مهم است.

قوه قضاییه علاوه بر حمایت قضایی از سرمایه‌گذاران باید از حقوق مالکیت به‌ویژه مالکیت معنوی حمایت کند و قوه مجریه هم باید در تطبیق نظام آموزشی کشور با نیازهای بازار کار نسبت به اصلاح نرخ ارز، تسهیل در دسترسی به تامین مالی، تثبیت رویه‌های اجرایی، کاهش دیوانسالاری، مبارزه با فساد اداری، مبارزه جدی با قاچاق کالا و اطلاع‌رسانی به‌روز و مناسب اقدام کند. در این صورت است که ارتقای رتبه 137فعلی ایران در میان 187کشور جهان امکان‌پذیر خواهد شد و رتبه رقابت‌پذیری اقتصاد که در حال حاضر پانزدهم در بین کشورهای منطقه است، بهبود خواهد یافت و راه برای جذب سرمایه خارجی و تحقق اهداف برنامه و سند چشم‌انداز هموار می‌شود. در غیر این صورت همان طور که در پایان برنامه چهارم مشخص شد، رشد اقتصادی به جای متوسط 8 درصد کمتر از سه درصد محقق شد و ایجاد فرصت‌های شغلی به جای حداقل 800 هزار شغل به 300 هزار شغل پایدار هم نرسید. همچنین تراز تجاری نه‌تنها بهبود نیافت بلکه نسبت واردات رسمی به صادرات سه‌ برابر و با احتساب قاچاق کالا 4 برابر شد. در همین حال رشد نقدینگی نیز از 90 هزار میلیارد به 260 هزار میلیارد رسید تا در پایان برنامه پنجم، آیندگان با چالش‌های بزرگ‌تری مواجه نباشند.

شاخص های تعیین کنندگی رتبه ایران در فضای کسب و کار 

عوامل مؤثر در تعیین رتبه فضای کسب و کار و رتبه ایران در هر کدام به شرح زیر است:

1- شاخص سهولت در شروع کسب و کار: رتبه 48 در میان 187 کشور جهان

2- شاخص سهولت در اخذ مجوزها: رتبه 165

3- شاخص اشتغال (ترکیبی): رتبه 147

4- شاخص ثبت اموال: رتبه 137

5- اخذ تسهیلات و اعتبارات بانکی: رتبه 48توضیح: برای ثبت اموال علاوه بر مراحل پیچیده اداری حداقل 10درصد ارزش اموال هزینه می‌شود.

6- حمایت قضایی از سرمایه‌گذاران: رتبه 164

7- پرداخت مالیات: رتبه 117

توضیح: درصورت رعایت قوانین موجود مورد عمل 44 درصد درآمد موردی صرف مالیات می‌شود.

8- شاخص تجارت خارجی: رتبه 142

توضیح: متوسط مدت برای صدور کالا 26 روز و برای واردات 42 روز است، در حالی که در کشورهای همسایه 7روز است؛ علاوه بر مشکلات مربوط به تحریم‌ها و تنش‌های سیاسی و روابط خارجی و مبادلات بانکی که خود مزید بر علت است.

9- شاخص ضمانت اجرایی قراردادها: رتبه 65

10- شاخص سهولت در تعطیل کسب و کار (انحلال شرکت): رتبه 107

توضیح: حداقل 4/5 سال زمان و پرداخت 10 درصد از اموال شرکت لازمه انحلال یک بنگاه اقتصادی است.

11- شاخص دسترسی به انرژی.

اکنون براساس آخرین آمار منتشرشده بانک جهانی در سال 2010 رتبه شاخص کسب و کار کشورمان با 5پله ارتقا از 142 به 137 در میان 187 کشور جهان رسیده است.